7 sytuacji, w których powstają wolne rodniki. Na liście jedzenie spleśniałych rzeczy i... aktywność fizyczna

Owoce i warzywa są źródłem witamin, minerałów, błonnika, antyoksydantów i innych dobrych dla zdrowia składników – przypomina pacjencki serwis pacjent.gov.pl i zachęca do wprowadzania do codziennej diety większej ilości warzyw i owoców. Autorzy eksperckiego artykułu na ten temat wyjaśniają jednocześnie, czym są antyoksydanty i wolne rodniki.

Wolne rodniki kontra antyoksydanty

Wolne rodniki (inaczej oksydanty) to atomy lub cząsteczki, które naturalnie występują w organizmie człowieka. Mają budowę pomniejszoną o jeden elektron. Ich działanie w organizmie polega na poszukiwaniu tego brakującego elektronu i odbieraniu go innym atomom. Gdy odbierają go atomom białka, może dojść do zakłócenia funkcji różnych białek i przekazywania informacji genetycznej w komórce, a także naruszenia struktury błon komórkowych. Powoduje to zniszczenie komórek i tkanek, a w efekcie może prowadzić do rozwoju chorób nowotworowych, układu krążenia, układu pokarmowego, nerwowego i stawów – czytamy.

Ale w organizmie są jeszcze antyoksydanty (inaczej przeciwutleniacze). To związki chemiczne, których rolą jest neutralizowanie lub zmniejszanie ilości wolnych rodników.

Jeśli równowaga między wolnymi rodnikami a antyoksydantami jest zachowana, możemy być spokojni – nic złego się nie stanie. Dzieje się tak, jeśli przestrzegamy podstawowych zasad zdrowego trybu życia. Jednak nieprawidłowe nawyki żywieniowe lub przebywanie w zanieczyszczonym środowisku prowadzą do sytuacji, kiedy w organizmie występuje nadmiar wolnych rodników.

Kiedy w organizmie powstają wolne rodniki?

Na wiele rzeczy mamy wpływ, także na to, aby skutecznie ograniczyć powstawanie wolnych rodników. Eksperci wymieniają 7 sytuacji, w których wolne rodniki najszybciej powstają. Dzieje się ta, jeśli:

• masz niewłaściwą dietę, która zawiera za dużo wysoko przetworzonej żywności, nasyconych kwasów tłuszczowych, smażonych (również przypalonych) i wędzonych potraw,
• jesz spleśniałe rzeczy – w tym także pozostałe części owoców lub warzyw po odcięciu spleśniałych kawałków,
• twoja aktywność fizyczna jest mała lub nie ma jej wcale, ale także gdy twój wysiłek fizyczny jest zbyt intensywny,
• palisz papierosy i pijesz alkohol,
• żyjesz w ciągłym napięciu nerwowym i stresie,
• opalasz się zbyt intensywnie,
• wdychasz spaliny w powietrzu.

Jak zwiększyć ilość dobroczynnych antyoksydantów?

Antyoksydanty dzieli się na dwie najważniejsze grupy:

• antyoksydanty endogenne – enzymy, które naturalnie znajdują się w naszym organizmie,
• antyoksydanty egzogenne – antyoksydanty, które dostarczamy do organizmu z zewnątrz, wraz z pożywieniem.

Do najbardziej znanych antyoksydantów egzogennych należą witaminy: C, E, beta karoten. Jest ich najwięcej w intensywnie kolorowych, świeżych warzywach i owocach, np.:

• zielonych – takich jak szpinak, sałata
• czerwonych i pomarańczowych – takich jak marchew, papryka, pomidory, pomarańcze, borówki, jagody.

Bogatym źródłem przeciwutleniaczy jest też burak. Jak przypominają specjaliści, największą wartość odżywczą mają świeże warzywa i owoce, ale można je spożywać także w formie gotowanej i suszonej, a także soków. Najważniejsze, aby unikać tych z dodatkiem cukru i soli.