Dieta wysokotłuszczowa – na czym polega i czy jest zdrowa?

Dieta wysokotłuszczowa to jedna z bardziej popularnych diet. Jej stosowanie zapewnia szybką redukcję masy ciała, ale... dieta o wysokiej zawartości tłuszczów i niskiej zawartości węglowodanów może poważnie zaszkodzić naszemu zdrowiu, dlatego stosowanie diety wysokotłuszczowej zawsze warto skonsultować z lekarzem!

Czym jest dieta wysokotłuszczowa?

Opracowano wiele diet wysokotłuszczowych. Przykładami diety wysokotłuszczowej są np.:

• dieta Kwaśniewskiego,
• dieta South Beach,
• dieta Atkinsa,
• dieta ketogeniczna, która wprowadza organizm w stan ketozy.

Niestety, dieta wysokotłuszczowa, choć popularna i skuteczna, nie wpływa w pozytywny sposób na zdrowie. Długotrwałe stosowanie diety tłuszczowej wiąże się z wystąpieniem wielu nieprzyjemnych dolegliwości, które utrudniają normalne funkcjonowanie. Powoduje je m.in. niska podaż węglowodanów, która sprawia, że organizm nie otrzymuje niezbędnego „paliwa”.

Skutkiem stosowania diety wysokotłuszczowej są m.in.:

• zaburzenia pamięci i koncentracji,
• zaburzenia nastroju,
• osłabienie.

Jedz tłuszcz i spalaj tłuszcz, czyli filozofia diety wysokotłuszczowej

Tłuszcze możemy podzielić na zdrowe i niezdrowe. Niezdrowe tłuszcze to tłuszcze nasycone (czyli nasycone kwasy tłuszczowe), których zbyt duża podaż wywołuje miażdżycę. Ograniczenie spożycia tłuszczów nasyconych jest niezbędne nie tylko w przypadku, gdy cierpimy na choroby serca i układu krążenia, ale także w celach profilaktycznych. Nasycone kwasy tłuszczowe dostarcza do organizmu m.in. tłuste mięso i tłusty nabiał. Zdrowe tłuszcze to tłuszcze nienasycone (nienasycone kwasy tłuszczowe), czyli tłuszcze pochodzenia roślinnego, które bogate są m.in. w kwasy Omega 3.

Dieta wysokotłuszczowa to dieta bazująca na produktach bogatych w tłuszcze nasycone. W przypadku diety tłuszczowej mamy do czynienia z zaburzeniami proporcji niezbędnych składników odżywczych – zmniejszeniem ilości spożywanych węglowodanów, których źródłem są np. produkty zbożowe, na rzecz tłuszczów. Spożywanie produktów o wysokiej zawartości tłuszczu obciąża przewód pokarmowy, sprawiając, że m.in. wątroba i trzustka muszą pracować ze zwiększoną intensywnością. To jedno z zagrożeń diety wysokotłuszczowej.

Zanim zdecydujemy się na spalanie tłuszczu z pomocą tłuszczu, warto wykonać badania diagnostyczne. Choć tłuszcz jest niezbędnym źródłem energii, to wskazane dzienne spożycie tłuszczu w przypadku zdrowej diety, powinno pokrywać zapotrzebowanie organizmu na energię w 15-25 proc. W przypadku diet wysokotłuszczowych mamy do czynienia ze znacznym zwiększeniem ilości spożywanego tłuszczu, który zaspokaja zapotrzebowanie organizmu na energię w 35, 60, a nawet 90 procentach.

Dietetycy przestrzegają przed samodzielnym stosowaniem diety wysokotłuszczowej. Zwolennicy diet wysokotłuszczowych często popierają swoje teorie naukowymi dowodami na lecznicze działanie diet ketogenicznych, jednak lecznicza dieta wysokotłuszczowa zawsze jest stosowana pod kontrolą lekarza!

Co jeść w diecie wysokotłuszczowej?

Dieta wysokotłuszczowa to dieta, w której główne źródło energii stanowi tłuszcz. Diety wysokotłuszczowe dostarczają do naszego organizmu nasycone kwasy tłuszczowe, które powodują choroby serca – powinny być stosowane jedynie przez osoby zdrowe i bez obciążeń powodujących zwiększone ryzyko rozwoju np. choroby niedokrwiennej serca.

Zasady poszczególnych diet wysokotłuszczowych nieco się różnią. Bardzo popularna dieta Kwaśniewskiego wymusza rezygnację ze spożycia wielu produktów, które są uważane za zdrowe. Stosując właśnie ją, w jadłospisie diety wysokotłuszczowej nie ma miejsca na takie rzeczy jak:

• produkty zbożowe np. pieczywo i płatki zbożowe,
• rośliny strączkowe,
• wszystkie owoce i ich przetwory,
• warzywa skrobiowe,
• słodzone napoje, soki owocowe,
• słodycze, wyroby cukiernicze.

Eliminacja z jadłospisu podstawowych źródeł węglowodanów złożonych powoduje, że możemy odczuwać dolegliwości związane z wahaniami poziomu glukozy we krwi np. senność, a także zaburzenia w funkcjonowaniu przewodu pokarmowego, które związane są z niedoborami błonnika pokarmowego – błonnik dostarczają do naszego organizmu warzywa, owoce i produkty zbożowe.

Produkty zalecane dla osób na diecie wysokotłuszczowej to m.in.:

• tłuste mięsa,
• wędliny,
• tłuste ryby morskie,
• tłusty nabiał,
• jajka,
• warzywa o niskiej zawartości węglowodanów (w niewielkich ilościach),
• orzechy, nasiona i pestki,
• oleje roślinne takie jak olej kokosowy.

Tego typu dieta tłuszczowa jest uboga i monotonna, co sprawia, że jej stosowanie bywa bardzo uciążliwe.

Skutki uboczne diety niskowęglowodanowej o wysokiej zawartości tłuszczu?

Tłuszcz spożywany w nadmiarze poważnie szkodzi naszemu zdrowiu, przyczyniając się do rozwoju m.in. nadciśnienia tętniczego i miażdżycy. Dieta bogata w tłuste, smażone mięso, smażone jajka, tłusty nabiał i inne źródła tłuszczów zwierzęcych, nie jest zalecana w celu leczenia nadwagi i otyłości. Choć dla wielu osób perspektywa odchudzania i np. jedzenia ociekającej tłuszczem kiełbasy, jest kusząca, to specjaliści od spraw żywienia przestrzegają przed pułapką diety wysokowęglowodanowej.

Dieta wysokowęglowodanowa powoduje m.in. zaburzenia trawienia, brak energii, zaburzenia koncentracji i prowadzi do niedożywienia, bo nie dostarcza do organizmu witamin i składników mineralnych. Co więcej, przyczynia się do rozwoju chorób serca i układu krążenia.

Zanim zdecydujemy się na stosowanie diety wysokotłuszczowej, trzeba skonsultować się z lekarzem i dietetykiem. Dieta wysokotłuszczowa nie może być stosowana przez dzieci, młodzież, kobiety w ciąży, osoby przewlekle chore i seniorów!

Źródła:

• M. Jarosz, E. Rychlik, K. Stoś, J. Charzewska, Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, 2020
• L. Ostrowska, Dietetyka. Kompendium, Wydanie I, Wydawnictwo PZWL, 2020
• A. Kazik, P. Buchta, A. Tomasik, Dieta niskowęglowodanowa – alternatywa w leczeniu otyłości, ale czy bezpieczna? Opis przypadku, Choroby Serca i Naczyń, 2009;6(1), s. 4-10