Wyniszcza układ krążenia, trzustkę i tuczy. Polacy jedzą ponad 40 kg rocznie! Ty też?

Choć powszechnie wiadomo, że cukier szkodzi zdrowiu, to wiele osób spożywa go codziennie w naprawdę sporych ilościach. Statystyki pokazują, że w diecie przeciętnego Polaka jest go znacznie więcej, niż zaleca Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). To z kolei negatywnie przekłada się na zdrowie.

Polacy jedzą cukier na potęgę

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) roczne spożycie cukru na jednego mieszkańca Polski wynosi powyżej 40 kg. Wzrosło ono o 8,6 proc. w porównaniu do roku ubiegłego. W 2025 roku jest to 45 kg na osobę rocznie. Dziennie to około 125 g, czyli mniej więcej tyle, ile zawiera cukiernica.

Wprawdzie o 6 kg zmniejszyliśmy spożycie cukru nieprzetworzonego, ale aż o 12 kg zwiększyliśmy konsumpcję cukrów prostych obecnych w przetworzonej żywności – powiedział w rozmowie z PAP prof. Paweł Bogdański z Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.

Cukier nieprzetworzony to ten, który dodajemy bezpośrednio do potraw i napojów w domu, na przykład do słodzenia kawy, herbaty czy domowych wypieków. Natomiast cukrem przetworzonym nazywamy dodatek do produktów spożywczych na etapie ich produkcji.

Zgodnie z zaleceniami WHO niezbędne jest ograniczenie spożycia cukrów prostych do mniej niż 10% dziennego zapotrzebowania na energię. Nie wliczamy w tę ilość cukrów występujących naturalnie w świeżych, nieprzetworzonych owocach oraz w produktach mlecznych – podaje Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej.

Dla dorosłej osoby na diecie 2000 kcal dziennie, 10% odpowiada maksymalnie 50 gramom cukrów.

Dlaczego spożycie dużej ilości cukru jest niezdrowe?

Cukier dostarcza wielu kalorii bez uczucia sytości, co z kolei może prowadzić do otyłości. Często przyczynia się także do wystąpienia chorób metabolicznych i przewlekłych. Gdy spożywamy dużo cukru, obciążamy w ten sposób też trzustkę, ponieważ zmusza ją to do pracy na najwyższych obrotach. Powoduje to między innymi insulinooporność i cukrzycę typu 2. Wysokie spożycie cukru jest też przyczyną chorób serca. Wiąże się ze wzrostem ciśnienia krwi, podwyższonym poziomem „złego” cholesterolu (LDL) i trójglicerydów. Co więcej, może też powodować przewlekły stan zapalny, a to zwiększa ryzyko zawału serca i udaru mózgu. Trzeba pamiętać też o tym, że cukier jest również pożywką dla bakterii w jamie ustnej, a konsekwencją tego jest próchnica.

Jak zmniejszyć spożycie cukru?

Unikaj słodkich napojów i zastąp je na przykład wodą z cytryną. Koniecznie ogranicz też jedzenie słodyczy. To jednak nie wszystko. Niezwykle ważne jest czytanie etykiet gotowych produktów i rozpoznawanie cukru w przetworzonej żywności. Może on występować pod takimi nazwami, jak:

• syrop glukozowo-fruktozowy (SGF),
• dekstroza,
• maltoza,
• syrop kukurydziany,
• słód jęczmienny,
• koncentrat soku owocowego,
• melasa.

Zamiast cukru dodawanego w domu możesz używać na przykład ksylitolu czy erytrytolu. Nie są kaloryczne i nie wpływają na poziom glukozy.