Leczenie szyte na miarę

Otyłość to choroba, którą należy leczyć, to nie jest tylko problem estetyczny. Konieczne jest współdziałanie wielu specjalistów. Kto może pomóc?

Najważniejsze to pamiętać o tym, że każdy pacjent jest inny, każdy ma inną historię, jest w innym stanie zdrowia. W idealnej sytuacji w terapii otyłości, podobnie jak w przypadku innych chorób, pacjent powinien być pod opieką zespołu terapeutycznego, w skład którego powinien wchodzić m.in. lekarz, psycholog, dietetyk i fizjoterapeuta.

Jaką rolę w leczeniu otyłości odgrywa dietetyk?

Zmiana sposobu żywienia to nieodzowny element leczenia otyłości. Dietetycy są odpowiedzialni za edukację żywieniową, pomoc pacjentowi w nauczeniu się odpowiednich nawyków żywieniowych, pomoc w dopasowaniu zaleceń żywieniowych do stanu pacjenta.

Jak wiele osób chorych na otyłość zgłasza się do pani po poradę? Czy jest pani pierwszym specjalistą, do którego trafiają po pomoc?

To trudne pytanie. Z każdym rokiem osób, które mają nadmierną masę ciała, jest coraz więcej. Pandemia dodatkowo nasiliła postęp tego zjawiska. Czasami bywam pierwszym specjalistą i zawsze wtedy kieruję pacjentów do lekarzy,ponieważ otyłość to choroba i pacjent zawsze powinien zostać skonsultowany przez lekarza. Jednak też coraz więcej pacjentów zgłasza się z polecenia lekarzy.

Jak należy rozumieć słowo „dieta”? Czy to odpowiednie zbilansowanie przyjmowanych przez nas produktów i posiłków, czy tylko redukcja kalorii?

Wyjściowo słowo „dieta” oznaczało sposób żywienia w chorobach. Z czasem przyjęto, że jest to sposób żywienia, czyli to, jak jemy na co dzień. Prawda jest jednak taka, że słowo dieta jest nacechowane bardzo negatywnie, kojarzy nam się z wyrzeczeniami, restrykcjami i głodem. Najlepsza dieta to indywidualnie dopasowane, urozmaicone menu, które dostarcza do organizmu wszystkich niezbędnych składników.

Jaki jest wpływ diety na zdrowie?

Ogromny! Styl życia, czyli przede wszystkim dieta i aktywność fizyczna, wg szacunków wpływają na nasze zdrowie w ponad 60 procentach! Od tego, jak jemy, zależy jak funkcjonują nasze narządy, jak szybko starzeją się nasze komórki, jak działa nasz układ odpornościowy, a nawet – jakie będziemy mieli ryzyko wystąpienia wielu chorób. Rozwijanie się chorób cywilizacyjnych, czyli m.in. otyłości, cukrzycy czy nowotworów, zależy w dużym stopniu właśnie od tego, jak jemy i jaki mamy poziom aktywności fizycznej.

Czy dieta leczy chorobę otyłościową? Czy jest uzupełnieniem innych działań, skoro w przypadku choroby otyłościowej nie chodzi tylko o redukcję masy ciała, ale również o przywrócenie parametrów zdrowotnych do poziomu, który nie zagraża zdrowiu?

Zawsze najważniejsze powinno być zdrowie, również w tym wypadku. Prawidłowa dieta to jeden z ważnych filarów procesu leczniczego, często nawet najważniejszy, zwłaszcza że stanowi wsparcie farmakoterapii. Utrata masy ciała i powrót do zdrowia powinny odbywać się równocześnie, bo bez redukcji nie możemy mówić o zdrowiu, a bez zadbania o prawidłowe parametry zdrowia, nie możemy mówić o bezpiecznej zmianie masy ciała.

Co jeśli specjalista widzi u pacjenta nieskuteczność diety i aktywności fizycznej? Czy powinno to zaniepokoić, o czym może świadczyć? Jakie można podjąć dalsze kroki?

To oczywiście bardzo indywidualna kwestia. W przypadku niektórych osób może świadczyć o dodatkowych problemach zdrowotnych i powinno być punktem wyjścia do pogłębionej diagnostyki. Czasami to sygnał, że zalecenia nie są odpowiednie dla danego pacjenta, a czasem, że pacjent traci motywację. Potrzeba wdrożyć pogłębiona diagnostykę, jeśli diety redukcyjne nie przynoszą rezultatu, żeby wyjaśnić przyczyny, nie wystarczy zaproponować inną dietę lub podejrzewać, że chory nie stosuje się do zaleceń. Współpraca z pacjentem w zakresie zmiany stylu życia to proces, czasami efekty widać szybciej, czasami wolniej, co jakiś czas zdarzają się przestoje i jest to normalne, podobnie jak kryzysy, które mogą się pojawić.

Czy lekarz i dietetyk uzupełniają się w leczeniu choroby otyłościowej?

Najlepsze efekty w pracy z pacjentem są wtedy, kiedy współpraca lekarza i dietetyka jest równoczesna. W momencie kiedy lekarz dba o pacjenta, zwłaszcza w zakresie zabezpieczenia funkcji zdrowotnych, ale też jasno komunikuje potrzebę zmiany diety, dietetyk może skuteczniej wdrażać zmianę nawyków żywieniowych.

Czy każdy dietetyk może leczyć otyłość, czy potrzebna jest specjalizacja?

To trudne pytanie, bo dietetycy nie mają specjalizacji, dlatego warto wybierać dietetyków, którzy mają doświadczenie w obszarze leczenia otyłości i chorób współistniejących.

Jaki lekarz leczy otyłość? Jak takiego lekarza szukać?

W Polsce leczeniem otyłości zajmują się lekarze różnych specjalności: endokrynolodzy, interniści, diabetolodzy. Pomocą dla pacjentów w znalezieniu odpowiedniego specjalisty jest mapa lekarzy zajmujących się leczeniem otyłości na stronie kampanii „Porozmawiajmy szczerze o otyłości” www.ootylosci.pl

Czy dziś można skutecznie leczyć otyłość?

Oczywiście, że tak! Sposobów leczenia otyłości mamy wiele i każdy pacjent może znaleźć pomoc. W niektórych przypadkach potrzebna jest zmiana stylu życia i farmakoterapia, w innych – operacja bariatryczna połączona ze zmianą stylu życia.

Jak wygląda leczenie farmakologiczne w Polsce? Chyba wielu pacjentów o takiej możliwości nie wie i sądzi, że są tylko dwie możliwości: dieta i bariatria. I jeśli ta pierwsza nie działa, to „odpuszczają” leczenie choroby, nie decydując się na operację bariatryczną. Czy wtedy leczenie farmakologiczne może pomóc?

Zmiana stylu życia to podstawa w każdym wypadku, w zależności od stanu zdrowia i potrzeb pacjenta dodatkowo można dopasować odpowiednie leczenie farmakologiczne, które powinno wspierać proces. Leczenie farmakologiczne ma na celu wyrównanie gospodarki węglowodanowej organizmu i jest ono indywidualnie ustalane przez lekarza dla pacjenta (to właśnie lekarz wystawia recepty na leczenie farmakologiczne).Leczenie operacyjne wydawać się może szybszą drogą, ale żeby operacja bariatryczna mogła się udać, powinno być spełnionych kilka warunków, m.in. gotowość do zmiany stylu życia i nawyków żywieniowych i – co bardzo ważne – utrzymania ich. Nie ma jednej słusznej metody ani gwarancji, że u każdego pacjenta zadziała to samo. Każdy człowiek jest inny, dlatego leczenie otyłości powinno być skrojonym na miarę połączeniem różnych sposobów pomocy pacjentowi.