Dieta ketogeniczna jest dietą o bardzo niskiej zawartości węglowodanów i wysokiej zawartości tłuszczu, która ma wiele podobieństw do diety Atkinsa i diety niskowęglowodanowej. Polega na drastycznym zmniejszeniu spożycia węglowodanów i zastąpieniu ich tłuszczem. Ta redukcja węglowodanów wprawia twoje ciało w stan metaboliczny zwany ketozą.
Kiedy tak się dzieje, twoje ciało staje się niezwykle wydajne w spalaniu tłuszczu by wytworzyć energię. Zamienia również tłuszcz w ketony w wątrobie, które mogą dostarczać energię do mózgu. Diety ketogeniczne mogą powodować znaczne obniżenie poziomu cukru i insuliny we krwi. To, wraz ze zwiększoną liczbą ketonów, ma wiele zalet zdrowotnych.
Badania pokazują, że dieta ketogeniczna przewyższa często zalecaną dietę niskotłuszczową. Co więcej, dieta jest tak sycąca, że można schudnąć bez liczenia kalorii i śledzenia spożycia pokarmu. Jedno z badań wykazało, że osoby stosujące dietę ketogenną straciły 2,2 razy więcej wagi niż osoby stosujące dietę niskotłuszczową o ograniczonej kaloryczności. Poziom trójglicerydów i cholesterolu HDL również się poprawił.
Czytaj też:
Jesteś na diecie ketogenicznej? Możesz doświadczyć objawów grypopodobnych
Dieta niesie również szereg potencjalnych niebezpieczeństw
1. Może prowadzić do grypy ketonowej
Spożycie węglowodanów na diecie ketogenicznej jest zwykle ograniczone do mniej niż 50 gramów dziennie, co może być szokiem dla organizmu.
Gdy twoje ciało wyczerpuje zapasy węglowodanów i przechodzi na stosowanie ketonów i tłuszczu jako paliwa na początku tego schematu jedzenia, możesz doświadczyć objawów grypopodobnych.
Należą do nich bóle głowy, zawroty głowy, zmęczenie, nudności i zaparcia, częściowo z powodu odwodnienia i zaburzeń równowagi elektrolitowej, które występują, gdy twoje ciało dostosowuje się do ketozy.
Podczas gdy większość osób, które doświadczają grypy ketonowej, czuje się lepiej już w ciągu kilku tygodni, ważne jest monitorowanie tych objawów podczas diety, utrzymanie nawodnienia i spożywanie pokarmów bogatych w sód, potas i inne elektrolity.
2. Może obciążać nerki
Wysokotłuszczowe pokarmy dla zwierząt, takie jak jajka, mięso i ser, są podstawowymi składnikami diety ketonowej, ponieważ nie zawierają węglowodanów. Jeśli jesz dużo tych pokarmów, możesz mieć większe ryzyko wystąpienia kamieni nerkowych.
Wynika to z faktu, że wysokie spożycie pokarmów pochodzenia zwierzęcego może powodować zakwaszenie krwi i moczu, co prowadzi do zwiększonego wydalania wapnia z moczem.
Niektóre badania sugerują również, że dieta ketogeniczna zmniejsza ilość cytrynianu uwalnianego z moczem. Biorąc pod uwagę, że cytrynian może wiązać się z wapniem i zapobiegać tworzeniu się kamieni nerkowych, zmniejszenie jego poziomu może również zwiększać ryzyko ich rozwoju.
Ponadto osoby z przewlekłą chorobą nerek (CKD) powinny unikać keto, ponieważ osłabione nerki mogą nie być w stanie usunąć nagromadzonego kwasu we krwi, który powstaje w wyniku pokarmu dla zwierząt. Może to prowadzić do stanu kwasicy, co może pogorszyć postęp CKD.
Co więcej, diety o niskiej zawartości białka są często zalecane osobom z CKD, podczas gdy dieta ketogeniczna jest umiarkowana do wysokiej w ilości białka.
3. Może powodować problemy trawienne i zmiany w mikrobiomie jelitowym
Ponieważ dieta ketonowa ogranicza węglowodany, zaspokojenie codziennych potrzeb związanych z błonnikiem może być trudne.
Niektóre z najbogatszych źródeł błonnika, takie jak owoce wysokowęglowodanowe, warzywa skrobiowe, produkty pełnoziarniste i fasola, są eliminowane z diety, ponieważ dostarczają zbyt dużo węglowodanów.
W rezultacie dieta ketonowa może prowadzić do dolegliwości trawiennych i zaparć.
10-letnie badanie z udziałem dzieci z padaczką na diecie ketogenicznej wykazało, że 65% zgłaszało zaparcia jako częste działanie niepożądane.
Co więcej, błonnik odżywia korzystne bakterie w jelitach. Zdrowe jelita mogą pomóc zwiększyć odporność, poprawić zdrowie psychiczne i zmniejszyć stan zapalny.
Dieta niskowęglowodanowa bez błonnika, taka jak keto, może negatywnie wpływać na bakterie jelitowe, chociaż obecne badania na ten temat są mieszane.
Niektóre przyjazne dla zdrowia ketonowego produkty bogate w błonnik obejmują nasiona lnu, nasiona chia, kokos, brokuły, kalafior i zielone warzywa liściaste.
4. Może prowadzić do niedoborów składników odżywczych
Ponieważ dieta ketonowa ogranicza kilka pokarmów, zwłaszcza bogate w składniki odżywcze owoce, produkty pełnoziarniste i rośliny strączkowe, może nie dostarczać zalecanych ilości witamin i minerałów.
W szczególności niektóre badania sugerują, że dieta ketonowa nie zapewnia wystarczającej ilości wapnia, witaminy D, magnezu i fosforu.
Badanie, w którym oceniono skład składników odżywczych popularnych diet, ujawniło, że wzorce żywieniowe o bardzo niskiej zawartości węglowodanów, takie jak Atkins, który jest podobny do keto, dostarczyły wystarczających ilości tylko 12 z 27 witamin i minerałów, których organizm potrzebuje z pożywienia.
Z czasem może to prowadzić do niedoborów składników odżywczych .
W szczególności wytyczne dla klinicystów, którzy zarządzają osobami stosującymi dietę ketonową o bardzo niskiej zawartości kalorii, zalecają suplementację potasu, sodu, magnezu, wapnia, kwasów tłuszczowych omega-3, błonnika psyllium oraz witamin B, C i E.
Pamiętaj, że adekwatność odżywcza tej diety zależy od konkretnej żywności, którą jesz. Dieta bogata w zdrowe produkty o niskiej zawartości węglowodanów, takie jak awokado, orzechy i warzywa nieskrobiowe, dostarcza więcej składników odżywczych niż przetworzone mięso i smakołyki keto.
5. Może powodować niebezpiecznie niski poziom cukru we krwi
Wykazano, że diety o niskiej zawartości węglowodanów, takie jak keto, pomagają kontrolować poziom cukru we krwi u osób z cukrzycą.
W szczególności niektóre badania sugerują, że keto może pomóc w obniżeniu poziomu hemoglobiny A1c, miary średnich poziomów cukru we krwi.
Jednak osoby z cukrzycą typu 1 mogą być obarczone wysokim ryzykiem wystąpienia większej liczby epizodów niskiego poziomu cukru we krwi (hipoglikemii), co charakteryzuje się splątaniem, drżeniem, zmęczeniem i poceniem się. Hipoglikemia może prowadzić do śpiączki i śmierci, jeśli nie jest leczona.
Badanie z udziałem 11 osób dorosłych z cukrzycą typu 1, które stosowało dietę ketogeniczną przez ponad 2 lata, wykazało, że mediana liczby zdarzeń niskiego poziomu cukru we krwi była bliska 1 dziennie.
Osoby z cukrzycą typu 1 zwykle doświadczają niskiego poziomu cukru we krwi, jeśli przyjmują zbyt dużo insuliny i nie spożywają wystarczającej ilości węglowodanów. Zatem dieta ketogeniczna o niskiej zawartości węglowodanów może zwiększać ryzyko.
Teoretycznie może się to zdarzyć również u osób z cukrzycą typu 2, które przyjmują leki insulinowe.
6. Może działać szkodliwie na zdrowie kości
Dieta ketogeniczna wiąże się również z zaburzeniami zdrowia kości .
Kilka badań na zwierzętach wiąże dietę ze zmniejszoną wytrzymałością kości, prawdopodobnie z powodu utraty gęstości mineralnej kości, która może wystąpić, gdy organizm dostosowuje się do ketozy.
W rzeczywistości, 6-miesięczne badanie z udziałem 29 dzieci z padaczką na diecie ketogenicznej wykazało, że 68% miało niższą ocenę gęstości mineralnej kości po przejściu na dietę.
W innym badaniu 30 elitarnych piechurów ustalono, że ci, którzy stosowali keto przez 3,5 tygodnia, mieli znacznie wyższy poziom markerów krwi do rozpadu kości, w porównaniu z tymi, którzy mieli dietę o wyższej zawartości węglowodanów.
7. Może zwiększać ryzyko chorób przewlekłych i przedwczesnej śmierci
Wpływ diety ketogenicznej na ryzyko chorób przewlekłych, takich jak choroby serca lub rak, jest przedmiotem gorących dyskusji i nie jest do końca zrozumiany.
Niektóre dowody sugerują, że diety o wysokiej zawartości tłuszczu i niskiej zawartości węglowodanów, które koncentrują się na pokarmach zwierzęcych, mogą prowadzić do złych wyników zdrowotnych, podczas gdy diety, które podkreślają wartość roślinnych źródeł tłuszczów i białek, zapewniają korzyści.
Długoterminowe badanie obserwacyjne z udziałem ponad 130 000 osób dorosłych powiązało dietę niskowęglowodanową pochodzenia zwierzęcego z wyższym odsetkiem zgonów z powodu chorób serca, raka i wszystkich przyczyn.
Z drugiej strony diety roślinne o niskiej zawartości węglowodanów były związane z niższym odsetkiem zgonów z powodu chorób serca i wszystkich przyczyn.
Inne badanie z udziałem ponad 15 000 osób dorosłych wykazało podobne wyniki, ale wiązało zarówno niską, jak i wysokowęglowodanową dietę z wyższym odsetkiem zgonów z dowolnej przyczyny, w porównaniu z dietami o umiarkowanej zawartości węglowodanów, w których węglowodany stanowiły 50-55% całkowitej liczby kalorii dziennie.
Potrzebne są jednak bardziej szczegółowe badania.Czytaj też:
Dieta ketogeniczna działa najlepiej w krótkich okresach?Czytaj też:
Dieta Keto 2.0 – co warto o niej wiedzieć?