Wielkanoc to święto pełne tradycji i rytuałów. Są one proste i uniwersalne: jajko oznacza nowe życie, baranek jest pamiątką śmierci i zmartwychwstania Chrystusa. Wielkanoc niesie ze sobą odrodzenie i zapowiedź wiosny. Wiele chrześcijańskich symboli ma źródło jeszcze w wierzeniach pogańskich. Sama nazwa świąt jest pochodną niemieckiego Ostern. Grecka i łacińska nazwa Wielkanocy to Pascha, uroczystość upamiętniającą zmartwychwstanie.
Babka wielkanocna – tradycja świąteczna
Prawie każda rodzina w Polsce cieszy się tradycyjną babką na wielkanocnym na stole. Zwykle mały kawałek babki lub mini wersja ciasta jest wkładana do wielkanocnego koszyka wraz z pisankami, wędliną, solą i chlebem. Pokarmy są błogosławione w Wielką Sobotę, a spożywane na śniadanie w Niedzielę Wielkanocną. Babkę wielkanocną łatwo rozpoznać po charakterystycznym otworze na środku i grubej warstwie lukru na zewnątrz. Swoim bogatym zdobieniem zdaje się podkreślać, że oto kończy się okres Wielkiego Postu.
Skąd wzięła się nazwa?
Babka wielkanocna otrzymała tę nazwę prawdopodobnie dlatego, że swoim kształtem przypomina szeroką, wijącą się spódnicę staruszki. Jeszcze inni mówią, że jego nazwa pochodzi od fryzury – wysokiego koka, który przed laty często nosiły gospodynie na polskich wsiach. Wielu uważa, że babka została wprowadzona do Francji przez dwór króla polskiego Stanisława I Leszczyńskiego. Inne źródła podają, że Leszczyński wynalazł przepis, mocząc zwietrzałego kugelhopfa w rumie i nazwał deser na cześć bohatera bajki – Ali Baby. Jedno jest pewnie: babka wielkanocna na stałe zagościła w świątecznym menu na polskich stołach.
Jak dawniej przygotowywano babkę wielkanocną?
Podania głoszą, że babka wielkanocna była znana w Polsce już w XV wieku. Tradycyjnie wypiekana była ona w Wielki Piątek z ogromnej ilości jaj. Tajną recepturę przygotowania babki wielkanocnej znały tylko kobiety. Mężczyźni mieli wtedy zakaz wchodzenia do domu, gdy w piecu rosło jeszcze ciasto. Mówiono, że gdy mężczyzna pojawi się w pobliżu pieca, babka na pewno opadnie. Na to nie chciała pozwolić sobie żadna gospodyni. Jeśli ciasto nie wyrosło, bądź miało zakalec stawało się przedmiotem drwin i kompromitacji gospodyni.
Przepisy na babkę wielkanocną
Obecnie wielu z nas nie wyobraża sobie świąt wielkanocnych bez lukrowanej babki. Jej przygotowanie nie jest czasochłonne, a składniki są powszechnie dostępne. Upieczenie tradycyjnej babki wymaga jednak posiadania odpowiedniej formy, dzięki której będzie można uzyskać charakterystyczny kształt ciasta. Poniżej podajemy dwa przepisy na wielkanocną babkę – tradycyjną, cytrynową, oraz równie popularną babkę majonezową. Na które ciasto zdecydujesz się w tym roku?
Babka cytrynowa – przepis
Składniki:
- 200 gramów masła
- 200 gramów cukru
- 5 jajek
- 180 gramów mąki
- 80 gramów mąki ziemniaczanej
- łyżeczka proszku do pieczenia
- 1 laska wanilii
- 1 cytryna: starta skórka i sok
Składniki na lukier:
- 1 szklanka cukru pudru
- 1 łyżka soku z cytryny
- 1-2 łyżki gorącej wody
Sposób przygotowania:
1. Masło roztop w rondlu.
2. W dużej misce utrzyj jajka z cukrem i ziarnami przepołowionej wanilii, aż masa będzie gęsta i puszysta.
3. Do masy dodaj przesianą mąkę, mąkę ziemniaczaną i proszek do pieczenia. Całość miksuj przez chwilę.
4. Dodaj roztopione masło, skórkę cytrynową i sok z cytryny. Wymieszaj.
5. Formę na babkę wysmaruj masłem. Wlej masę i piecz przez 45 min. w 170 stopniach Celsjusza.
6. Przygotuj lukier: wymieszaj i podgrzej wymienione składniki.
7. Po upieczeniu zostaw ciasto przy lekko uchylonych drzwiczkach na około pół godziny.
8. Wystudzone ciasto polej lukrem.
* możesz ozdobić ciasto migdałami, orzechami, skórką z pomarańczy lub konfiturą według uznania.
Babka majonezowa — przepis
Składniki:
- Pół szklanki mąki pszennej
- Pół szklanki mąki ziemniaczanej
- ¾ szklanki cukru
- 1 saszetka cukru cytrynowego
- 4 jajka
- ¾ szklanki majonezu
- 1,5 łyżeczki proszku do pieczenia
Sposób przygotowania:
1. Do dużej miski wsyp pół szklanki mąki pszennej i pół szklanki mąki ziemniaczanej. Dodaj proszek do pieczenia, cukier zwykły oraz cytrynowy i wymieszać.
2. Wbij 4 jajka oraz dodać majonez. Miksuj przez 3 minuty, aż masa będzie jednolita i puszysta.
3. Ciasto przelej do formy na babkę. Piecz około 50 minut w 160 stopniach.
4. Po upieczeniu zostaw ciasto przy lekko uchylonych drzwiczkach na około pół godziny.
5. Wystudzone ciasto udekoruj migdałami, lukrem lub skórką pomarańczy.
Smacznego!
Czytaj też:
Tradycyjne potrawy wielkanocne i ich znaczenie. Czy wiesz, skąd się wzięły?