Czy żołędzie są jadalne?

Spożywanie żołędzi może odwdzięczyć się licznymi korzyściami zdrowotnymi. Aby można było przygotować żołędzie, należy najpierw usunąć z nich skorupkę. Na czym polega ługowanie żołędzi? To moczenie ich w wodzie z popiołem z drzew liściastych, dzięki któremu wypłukują się z nich szkodliwe garbniki. Tak przygotowane żołędzie należy jeszcze wysuszyć i rozdrobnić, by można było z nich przygotować różne dania. Kawa z żołędzi czy placki z samej mąki żołędziowej to pomysł na urozmaicenie jadłospisu. Co warto wiedzieć o żołędziach i jakie mają korzyści zdrowotne?

Potencjalne korzyści z żołędzi

Żołędzie mają dużo korzyści zdrowotnych, ale tylko wtedy, gdy są poddane obróbce termicznej. Z żołędzi produkuje się kawę, stosuje się je w leczeniu bólu brzucha. Zawierają lekkostrawną skrobię i duże ilości błonnika, dzięki czemu pomagają uregulować pracę przewodu pokarmowego.

W żołędziach znajdują się witaminy i składniki mineralne, które pozwalają zaspokoić część dziennego zapotrzebowania na substancje odżywcze. Warto mieć je w swojej kuchni, ponieważ stanowią źródło witamin z grupy B, zwłaszcza witaminy B6 i witaminy B9, czyli kwasu foliowego. Zawierają także minerały: magnez, potas, mangan, miedź i fosfor. Co więcej, w żołędziach znajdują się wartościowe węglowodany złożone, za to niewiele w nich tłuszczów. Żołędzie pomagają również w regulowaniu poziomu cukru we krwi.

Czy można jeść surowe żołędzie?

Wszystkie rodzaje żołędzi są jadalne, jednak niektóre z ich gatunków muszą być do spożycia specjalnie przygotowane. Najczęściej jedzone są żołędzie z dębu Emory i białego dębu Oregon oraz dębu wielkoowocowego, ponieważ mają najbardziej słodki smak i nie zawierają wielkiej ilości garbników, czyli nie są gorzkie. Można je spożywać bez ługowania. Jednak żołędzie dębów czarnych wymagają przygotowania do zjedzenia – zawierają duże ilości garbników, zwłaszcza kwasu taninowego i spożywane na surowo w dużej ilości mogą stać się toksyczne.

Warto pamiętać, by nie zbierać zielonych i niedojrzałych jeszcze żołędzi, tylko te brązowe. Należy też unikać żołędzi wyglądających na zakurzone, spleśniałe, sczerniałe.

Zatem jadalne czy niejadalne?

Żołędzie są jadalne, ale dopiero wtedy, gdy zostaną poddane obróbce termicznej. Surowe żołędzie nie tylko są gorzkie, ale również mogą być toksyczne. Znajdują się w nich duże ilości garbników, które są szkodliwe.

Korzyści zdrowotne z jedzenia żołędzi

Odpowiednio przygotowane żołędzie mają szereg korzyści zdrowotnych. Nie tylko są źródłem minerałów, ale też likwidują zaparcia czy biegunki. Ze względu na wysoką zawartość błonnika i witamin żołędzie pomagają uregulować pracę przewodu pokarmowego.

W żołędziach znajduje się również magnez, który pozwala uregulować gospodarkę wodno-elektrolitową oraz wspiera pracę układu nerwowego. Co więcej, w żołędziach znajdują się również witaminy z grupy B, które wspomagają pracę mózgu, wspierają pamięć i koncentrację.

Ponadto żołędzie są bogate w białko, dlatego mogą na długo nasycić.

Kawa z żołędzi

Najbardziej popularnym napojem przygotowywanym z żołędzi, jest kawa. Kawę z żołędzi spożywano w czasie II wojny światowej, gdy brakowało wszystkiego. Była nie tylko namiastką prawdziwej kawy, ale pozwalała również częściowo zaspokoić głód. Pachnie podobnie jak kawa, ale nie zawiera kofeiny, jest zatem bezpieczna także dla kobiet w ciąży czy osób chorujących na schorzenia układu sercowo-naczyniowego.

Gorzkie żołędzie, z których przygotujemy kawę, muszą zostać poddane odpowiedniej obróbce, by można było z nich przygotować kawę. W pierwszej kolejności należy usunąć skorupkę z żołędzi. Następnie suszymy je i prażymy, a wysuszone żołędzi mielimy w młynku do kawy.

Tak przygotowaną kawę można przygotować dwojako: gotować w garnku z ulubionymi przyprawami lub zalać gorącą wodą. Kawę najlepiej pić bez mleka i bez słodkich dodatków.

Mąka z żołędzi

Innym przykładem wykorzystania żołędzi w kuchni jest mąka z żołędzi. Mąka ta jest bogata w białko, jednonienasycone kwasy tłuszczowe, dlatego warto przygotowywać z niej różne dania, by wspomóc pracę układu trawiennego. Mąkę tę można dodawać do innych rodzajów mąki i wzbogacać nią swoje dania.

Jak przygotować żołędzie do zjedzenia?

1. Zalej ja wrzącą wodą

Pierwszym sposobem usuwania kwasu taninowego z żołędzi jest ich ugotowanie we wrzącej wodzie, po tym jak zdejmie się z nich skorupki. Gotowanie trzeba powtarzać kilkukrotnie – gdy tylko woda się zagotuje, zastępować ją nową aż do momentu, gdy garbniki przestaną pozostawiać w niej brązowe ślady.

2. Użyj sody oczyszczonej

Kolejnym sposobem na pozbycie się z żołędzi toksycznych substancji jest umieszczenie łyżki sody oczyszczonej w jednym litrze wody. Do przygotowanego roztworu należy wrzucić żołędzie i odczekać od 12 do 15 godzin.

3. Zamocz żołędzie w ługu

Ta metoda polega na umieszczeniu żołędzi w ługu, czyli wodnym roztworze popiołu, przygotowanym z drzew liściastych, np. lipy. Namaczanie trzeba kontynuować tak długo, aż woda przestanie się barwić na brązowo.

Po każdym z tych zabiegów żołędzie trzeba dokładnie wysuszyć. Mogą być one później przechowywane przez wiele miesięcy, ale konieczne jest właśnie wcześniejsze staranne ich osuszenie.

Co można zrobić z żołędzi? Przepisy

1. Kawa z żołędzi

Przyrządzając kawę z żołędzi, można skorzystać z kilku sposobów. Pierwszy polega na rozbiciu żołędzi młotkiem, ale niewyjmowaniu ich z łupin. Następnie zalewamy je wodą tak, by było jej dwa razy więcej niż samych żołędzi. Potem całość należy gotować przez 5 minut i odstawić na 2 godziny. Kolejny krok to odcedzenie żołędzi, ich pokrojenie na jak najdrobniejsze części i wysuszenie. Żołędzie prażymy następnie na patelni i mielimy w młynku do kawy.

Drugi sposób na przygotowanie kawy z żołędzi wymaga użycia mleka zamiast wody. Najpierw obierz żołędzie z łupin, a następnie umyj je i umieść w garnku. W kolejnym kroku należy je zalać mlekiem tak, by były w nim zupełnie zanurzone. Przygotowaną w ten sposób miksturę gotuj przez około 20 minut. Przez ten czas żołędzie powinny wchłonąć większość mleka i zacząć wydawać zapach przypominający kakao. Po zakończeniu gotowania wylej resztę mleka, a żołędzie drobno posiekaj, ułóż na blasze i wysusz w piekarniku w temperaturze 200℃. Jeśli będzie to jeszcze potrzebne, można je również zmielić.

2. Mąka z żołędzi

Żołędzie do wytworzenia mąki najpierw trzeba wyługować, a następnie wysuszyć w temperaturze 200℃. Po odparowaniu wody należy je zmielić na gładką masę. Mąka z żołędzi ma orzechowy posmak i jest twardsza np. od mąki pszennej, dlatego przy przygotowaniu potraw lepiej ją zmieszać z innym rodzajem mąki.

3. Żołędziówka

Jak przygotować uwielbianą przez wielu żołędziówkę? Najpierw należy zrobić kawę z żołędzi, a następnie zaparzać ją przez godzinę i później odcedzić. Kawę słodzimy cukrem, sodą oczyszczoną bądź cukrem waniliowym. Po wystudzeniu całość należy zalać spirytusem i przelać do szczelnych szklanych butelek. Zostawiamy ją w chłodnym, zacienionym miejscu. Żołędziówka ma nie tylko charakterystyczny smak, ale może pomóc na nieżyt żołądka.

4. Żołędzie jako przekąska

Żołędzie mogą być spożywane wymiennie z innymi orzechami, a nawet roślinami strączkowymi, takimi jak ciecierzyca. Można z nich przygotować przypominający w smaku orzechy sos. Żołędziami po posiekaniu i upieczeniu warto też do smaku posypać sałatkę. Co więcej, z żołędzi wyjdzie także masło orzechowe, można je również dodawać do gulaszu, a w formie zmielonej – do purée ziemniaczanego.

Czytaj też:
Czy kasztany nadają się do jedzenia? Oto ich właściwości odżywczeCzytaj też:
20 rzeczy, które warto zrobić tej jesieni