Żurek wielkanocny to jeden z symboli wiosennych świąt. Wielu Polaków nie wyobraża sobie wielkanocnego śniadania bez podania tradycyjnego polskiego żuru z białą kiełbasą. W czym tkwi sekret idealnego żurku i jak go przygotować?
Żur – co to za zupa?
Żurek to zupa przyrządzana na bazie zakwasu z mąki. Jest to jeden ze specjałów kuchni słowiańskiej, nie tylko polskiej, ale również białoruskiej czy czeskiej. Nazwa „żur” pochodzi od niemieckiego słowa „sauer”, które oznacza „kwaśny, ukiszony”. Niegdyś żurek był popularny na Śląsku, przyjęło się nawet określać to danie mianem „żur śląski”.
Żurek na Wielkanoc
W Polsce żurek tradycyjnie przyrządza się na Wielkanoc. Podaje się go zarówno w czasie uroczystego śniadania, jak i na obiad. Nie zawsze jednak tak było – kiedyś w niektórych regionach kraju (np. na Śląsku) jedzono żurek przez cały post. Było to danie, które symbolizowało czas postu, w czasie którego należało powstrzymać się od pokarmów mięsnych. Stopniowo zasady te uległy rozluźnieniu, a żur zaczęto serwować w Niedzielę Wielkanocną.
Czytaj też:
Tradycyjne potrawy wielkanocne i ich znaczenie. Czy wiesz, skąd się wzięły?
Żurek a barszcz biały
W niektórych regionach kraju nazwy „żurek” i „barszcz biały” stosuje się zamiennie. A są to dwie odrębne zupy, pomiędzy którymi występuje kilka różnic: żur nie zawiera śmietany, majeranku, za to dodaje się do niego białą kiełbasę.
Główna różnica tkwi jednak w zakwasie. Żur przygotowuje się na zakwasie z mąki żytniej, a barszcz biały z mąki razowej. To właśnie dobry zakwas jest sekretem idealnej zupy.
Jak zrobić zakwas na żur?
Dziś w sklepach można kupić gotowy zakwas na żurek wielkanocny. Można również pokusić się o zrobienie go samemu, ponieważ nie zabiera to wiele czasu. Wystarczy zagotować 0,5 litra wody i dokładnie wystudzić. Do wody dodać 6 łyżek mąki żytniej typu 2000, 5 ząbków czosnku, 10 ziaren ziela angielskiego i 4 listki laurowe. Następnie przelać wszystko do słoika i przykryć gazą. Zakwas powinien postać tydzień. Dobrze jest codziennie go mieszać.
Przepis na żurek wielkanocny
Składniki:
- 300 g boczku wędzonego
- 500 g białej kiełbasy
- 300 g kiełbasy wiejskiej
- włoszczyzna
- cebula
- 0,5 l zakwasu (własnego lub ze sklepu)
- 2 łyżeczki śmietany
- opcjonalnie 250 ml śmietany
Przygotowanie:
Do dużego garnka wlać 3,5 l wody. Dodać do niej boczek, listki laurowe i ziele angielskie. Gdy wywar się zagotuje, należy dorzucić do niego obraną włoszczyznę i cebulę. Gotować na wolnym ogniu minimum przez godzinę.
Po tym czasie dodać do żuru białą kiełbasę (przed wrzuceniem jej do garnka trzeba ją nakłuć widelcem). Gotować przez 20 minut. Następnie dorzucić pokrojoną kiełbasę wiejską, gotować przez 15 minut. Wlać zakwas i zostawić wszystko do ostygnięcia. Na koniec doprawić chrzanem lub zabielić śmietaną. Podawać z jajkiem i pieczywem.
Czytaj też:
Jajko wielkanocne: co symbolizuje? 3 przepisy na wielkanocne jaja