Podobnie jak inne probiotyki, kefir ma również właściwości przeciwdrobnoustrojowe. Jednak naukowcy nie wiedzieli dokładnie, jak to się dzieje, że hamuje rozwój bakterii wywołujących choroby.
Niespodziewane odkrycie
Naukowcy z Ben-Gurion University of the Negev (BGU) w Be'er Sheva w Izraelu odkryli, że rodzaj drożdży w kefirze o nazwie Kluyveromyces marxianus wydziela cząsteczkę, która zakłóca komunikację bakteryjną. Już wcześniej wiedzieli, że rośliny i algi wytwarzają tę substancję, zwaną octanem tryptofolu, ale po raz pierwszy znaleźli drożdże, które też potrafią ją produkować. Odkryli, że octan tryptofolu zakłóca „wykrywanie kworum” – formę komunikacji drobnoustrojów – w kilku szczepach chorobotwórczych bakterii.
W tej formie komunikacji, znanej oryginalnie pod angielską nazwą quorum sensing, bakterie uwalniają do otoczenia cząsteczki sygnalizacyjne. Kiedy cząsteczki osiągną określone stężenie, wywołują zmiany w ekspresji genów u bakterii tego samego gatunku. Zmiany te pozwalają wywołującym choroby bakteriom koordynować swoją aktywność zgodnie z ich liczbą. Taka koordynacja jest niezbędna, aby niektóre bakterie mogły się obronić lub zaatakować swoich żywicieli.
Gdy osiągną określoną gęstość, w niektórych przypadkach drobnoustroje mogą łączyć się ze sobą, tworząc śluzowatą, ochronną powłokę, swoisty „biofilm” na powierzchni.
Bakterie wywołujące choroby
W badaniach laboratoryjnych naukowcy odkryli, że octan tryptofolu miał działanie hamujące na wykrywanie kworum u kilku bakterii wywołujących choroby, w tym niektórych Gram-ujemnych bakterii. Niektóre z badanych gatunków to:
- Pseudomonas aeruginosa, która wywołuje zapalenie płuc, gdy infekuje płuca
- S. enterica, która jest odpowiedzialna za zatrucia pokarmowe
- Staphylococcus aureus, który może wywoływać posocznicę i inne infekcje zagrażające życiu
- V. cholerae, która wywołuje cholerę.
– Wyniki te są godne uwagi, ponieważ jest to pierwszy dowód na to, że szkodliwe działanie bakterii chorobotwórczych na ludzi może zostać złagodzone przez cząsteczki wydzielane w probiotycznych produktach mlecznych, takich jak jogurt czy kefir – mówi starszy autor prof. Raz Jelinek.
Naukowcy skupili się w szczególności na wpływie octanu tryptofolu na V. cholerae. Odkryli, że substancja blokuje wykrywanie kworum w tej bakterii i zmniejsza jej zjadliwość. Naukowcy dokonali tego poprzez zmianę ekspresji genów bakteryjnych, które kontrolują wykrywanie kworum.
Naukowcy piszą, że tego rodzaju zakłócenia w komunikacji bakteryjnej mogą być powszechne w złożonych środowiskach, w których żyje wiele różnych mikroorganizmów, takich jak probiotyczna żywność lub ludzkie jelita.
W dalszych badaniach, których jeszcze nie opublikowano, naukowcy odkryli, że te same cząsteczki mogą mieć właściwości przeciwzapalne. Zdaniem naukowców, ich praca na zwierzęcych modelach chorób wskazuje, że cząsteczki mogą uspokoić nadmierną odpowiedź immunologiczną znaną jako burza cytokin, która wystąpiła u niektórych osób z ciężkim COVID-19.
Czytaj też:
Co jeść aby obniżyć cholesterol? Co można jeść, a czego nie?Czytaj też:
Kefir a zdrowie jelit. Jaki jest związek?Czytaj też:
Jak obniżyć poziom cholesterolu za pomocą jedzenia? Kilka wskazówek dietetyków