Palanyca to chleb, który symbolizuje na Ukrainie szczęście, pomyślność, gościnność. W czasie wojny na Ukrainie nazwa pieczywa stała się słowem, za pomocą którego sprawdza się, czy ktoś jest Ukraińcem czy Rosjaninem.
Palanyca czyli szybolet wojny na Ukrainie
Szybolet to słowo, które może być trudne do wymówienia dla cudzoziemca. Polskim przykładem są słowa: „soczewica”, „koło”, „miele”, „młyn”, których użyto do wyszukiwania wśród mieszczan osób pochodzenia niemieckiego po stłumieniu buntu w Krakowie w 1312 roku. Dziś na Ukrainie takim słowem jest właśnie palanyca, ponieważ Rosjanie wymawiają je nieco inaczej.
Wymowa wyrazów jest inna, gdyż ich pisownia, czyli zapis graficzny, jest różny w obu językach. To oznacza, że artykulacja obejmuje różne dźwięki – tłumaczy dr Maria Czetyrba z Zakładu Ukrainistyki w Instytucie Filologii Rosyjskiej i Ukraińskiej UAM w Poznaniu.
Maria Czetyrba zwraca uwagę na zapis: w języku rosyjskim to паляни́цa [palanica], a w ukraińskim – паляниця [palanyc'a]. – Świszczące [c'] jest w języku ukraińskim miękkie, a w rosyjskim jest w pozycji twardej. Dodatkowo różnica jest w samogłoskach akcentowanych. W języku rosyjskim akcentowane jest и́ czyli dźwięk [í], zaś w języku ukraińskim и́ czyli dźwięk [ý] – wyjaśnia dr Czetyrba.
Na Twitterze można znaleźć np. z filmik, na którym dziecko w ten sposób sprawdza mężczyznę.
Jak zrobić ukraińską palanycę?
Palanyca to prosty pszenny chleb, pieczony zwykle na drożdżach. Charakterystyczne jest nacięcie nieco w poprzek, które po upieczeniu tworzy chrupiącą skórkę.
Przepis: Palanyca
Tradycyjny ukraiński chleb pszenny.
- Kategoria
- Dodatek
- Rodzaj kuchni
- Ukraińska
- Czas przygotowania
- 12 min.
- Czas gotowania
- 40 min.
- Liczba porcji
- 1
Składniki
- Cukier – 2 łyżeczki)
- Mąka pszenna –150 g na zaczyn, 350 g na ciasto
- Drożdże prasowane – 7g lub suszone – 1 łyżeczka
- Woda ciepła –100ml na zakwas, 125ml na ciasto
- Mleko (ciepłe, nie mniej niż 2,5% tłuszczu) - 50 ml
- Sól – 1 łyżeczka. bez szkiełka
- olej roślinny – 1 łyżka stołowa
Sposób przygotowania
- Uszykuj zaczynPóźnym wieczorem przygotuj zaczyn z przesianej mąki (150g), drożdży i 100 ml ciepłej wody. Zagnieć z tych składników miękkie ciasto, przykryj miskę i odstaw w ciepłe miejsce do rana.
- Wyrób ciastoSól i cukier rozpuść w mieszaninie 125 ml ciepłej wody i 50 ml mleka. Wlej to do zaczynu i dobrze wymieszaj. Następnie stopniowo dodawaj 350 g przesianej mąki. Ciasto powinno być dość gęste. Na koniec wmieszaj łyżkę oleju. Ugniataj ok. 10 minut.
- Odstaw ciasto do wyrośnięciaPo wyrobieniu ciasto włożyć do miski wysmarowanej olejem roślinnym. Przykryj folią spożywczą i odstaw w ciepłe miejsce do wyrośnięcia (około 2-3 godzin). Po tym czasie ciasto wyłóż na blat, lekko zagnieć, zrób okrągły bochenek i włóż do formy wyłożonej papierem do pieczenia. Wierzch przykryj lnianym ręcznikiem i ponownie odstaw do wyrośnięcia w ciepłym miejscu (chleb powinien podwoić swoją objętość)
- Zrób nacięcie i upiecz chlebOstrym nożem zrób nacięcie na wierzchu chleba (tak jakbyś chciał odciąć wierzch chleba), posmaruj gorącą wodą i wstaw chleb do rozgrzanego piekarnika o temp. 220 stopnic Celsjusza. Po 10 minutach obniż temperaturę do 190-200 stopni i piecz przez około 30-35 min.
Czytaj też:
Syrniki czyli ukraiński przysmak. Twarogowe placuszki idealne na obiad i deser