„Kto ma owce, ten ma co chce”, głosi góralskie powiedzenie. Jeśli zaś hodowca owiec mieszka w określonych gminach województwa małopolskiego i śląskiego, może mieć oscypek, czyli najsłynniejszy polski ser. Oscypek od 2008 roku oznaczony jest znakiem Chroniona Nazwa Pochodzenia. Jest to europejski znak nadawany produktom o szczególnej jakości, których nazwa wskazuje miejsce, z którego pochodzą.
Jaki musi być prawdziwy oscypek?
Oscypek musi być stworzony na bazie lokalnych półproduktów, a cała produkcja musi się odbywać w danym regionie. Oscypek musi zawierać minimum 60 proc. mleka owczego, pochodzącego jedynie od owiec rasy Polska Owca Górska, a do wyprodukowania jednej gomółki tego sera potrzebne jest 7 litrów mleka.
Co ważne oscypek wytwarzany jest tylko w sezonie, kiedy owce są na pastwiskach, czyli od maja do października. Ser ten ma kształt wrzeciona i produkowany jest ręcznie niezmienionymi od ponad 400 lat metodami. Jego produkcją tradycyjnie zajmują się bacowie w górskich szałasach, czyli bacówkach. Ser ten po uformowaniu ozdabiany jest charakterystycznymi znakami w kształcie góralskiej parzenicy, a następnie po spędzeniu doby w solance leżakuje w bacówce i wędzony jest w dymie świerkowym.
Właściwości zdrowotne oscypka
W porównaniu z mlekiem krowim mleko owcze zawiera więcej białka, niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania organizmu, a także do rozwoju mięśni. W mleku owczym jest go między 4,90 a 6,80 g na 100 g zaś w krowim maksymalnie 3,5 g. W 100 gramach oscypka wytworzonego z mleka owczego jest aż 30 g białka, a człowiek potrzebuje dziennie ok. 1 g białka na kilogram masy ciała. Mleko owcze zawiera też więcej witamin w tym A, C i z grupy B niż mleko krowie oraz składników mineralnych w tym fosforu i wapnia, które są niezbędne do wzmocnienia układu kostnego i zapobiegania osteoporozie.
Oscypek jest co prawda dość kaloryczny (100 g to ok. 372 kcal), jednak zawarty w nim tłuszcz jest źródłem kwasu linolowego, który jak wykazały badania, działa przeciwzapalnie i przeciwnowotworowo, a dodatkowo rozbija cząsteczki tłuszczu, wspomagając odchudzanie. Udowodniono też, że większe ilości kwasu linolowego występują w mleku zwierząt karmionych naturalnie a owce, z których mleka wyrabia się oscypek, pasą się na czystych halach i łąkach górskich, gdzie rośnie wiele aromatycznych roślin i ziół.
W jakiej formie jeść oscypek?
Ten ser jest idealny do zjedzenia na kanapce lub jako element deski serów, ale idealnie sprawdza się również podsmażony czy opieczony i podany np. z żurawiną. Oscypka możemy też zetrzeć na tarce i dodać do dań z makaronem czy do zapiekanek.
Czytaj też:
Czy można jeść żółty ser codziennie? Odpowiedź może zaskoczyćCzytaj też:
Ukryte bomby kaloryczne. 4 produkty, po których się tego nie spodziewasz