Węglowodany są jednym z podstawowej grupy składników odżywczych w diecie. To organiczne związki chemiczne, które składają się z atomów węgla, wodoru i tlenu. Najprostszym podziałem węglowodanów jest podział na strawne i niestrawne. Węglowodany strawne, jak sama nazwa wskazuje, organizm jest w stanie strawić. Stanowią one znaczącą większość węglowodanów – zalicza się do nich zarówno węglowodany proste, jak i złożone. Węglowodanami trawionymi przez ludzki organizm, są np. sacharoza, glukoza czy fruktoza.
Węglowodany niestrawne – co się do nich zalicza?
Węglowodany niestrawne to duże, złożone cząsteczki glukozy, które są zbyt duże, aby mogły zostać strawione (zwane są czasem węglowodanami balastowymi). Mimo że nie dostarczają organizmowi „paliwa”, pełnią one ważną rolę w procesach metabolicznych zachodzących w organizmie, m.in. warunkują prawidłową perystaltykę jelit. Co do nich zaliczamy?
-
Błonnik
Błonnik pokarmowy pochodzi z pokarmów roślinnych, które zawierają celulozę, hemicelulozę, ligninę, pektynę, śluz i gumę. W układzie trawiennym brakuje enzymów do trawienia tych składników, dlatego „przechodzą” przez jelita bez trawienia. Błonnik dzieli się na nierozpuszczalny (znajdujący się m.in. w pełnych ziarnach, fasoli), oraz rozpuszczalny, który częściowo może być rozkładany przez dobre bakterie jelitowe. Jego źródło to płatki owsiane, owoce i warzywa.
-
Skrobia oporna
Właściwie większa część skrobi, którą jemy, jest trawiona przez organizm. Istnieje jednak jej szczególny typ – skrobia oporna, na którą nie reagują enzymy trawienne. Mają ją niektóre niedojrzałe owoce, takie jak mango i banany, a także niektóre ugotowane produkty skrobiowe. Skrobia oporna działa podobnie jak błonnik w przewodzie pokarmowym. Może pomóc „poczuć się” pełnym i spowolnić wchłanianie składników odżywczych. Ponadto, ponieważ żywność zawierająca skrobię odporną oferuje mniej energii niż całkowicie nieoporne pokarmy skrobiowe, dostarcza też mniej kalorii z tego typu węglowodanów.
-
Niektóre cukry
Niektóre cukry w diecie nie mogą być trawione, jeśli organizm nie produkuje enzymów trawiennych niezbędnych do ich rozkładu, lub produkuje ich niewystarczająco dużo. Przykładem może tu być laktoza czy rafinoza. Często tego typu składniki wytwarzają gaz i powodują wzdęcia lub dyskomfort w jamie brzusznej.
Czytaj też:
Popularne mity dotyczące cukru. Czy rzeczywiście szkodzi?