Makowiec to tradycyjne danie na świątecznych stołach w Polsce. Wytwarza się go z ciasta drożdżowego przekładanego masą makową z dodatkiem bakalii, skórki pomarańczowej i miodu. Smak nie powinien być zbyt słodki, ale jest traktowany jako deser do kawy czy herbaty – szczególnie jeśli ma lukrową polewę. Oprócz tego, że ciasto jest niezwykle smaczne, nasiona maku mają dużą zawartość tiaminy, magnezu, wapnia, fosforu i cynku.
Skąd wziął się makowiec?
Zwyczaj ten można powiązać z apokryficznymi legendami chrześcijańskimi, według których maki wyrosły z miejsca, w którym krew Jezusa spadła podczas ukrzyżowania. Ale mak był symbolicznie powiązany z wierzeniami dotyczącymi życia pozagrobowego także w czasach przedchrześcijańskich. Słowianie uważali mak za substancję, która pozwala przekroczyć granicę między życiem a śmiercią. Makowiec pojawia się także w późniejszych opowieściach w historii. Na przykład w 1681 r. królewski piekarz Jana III Sobieskiego wypiekał makowiec ozdobiony wizerunkiem ukochanej żony króla, Marysieńki. Z kolei Stanisław August Poniatowski otrzymał kiedyś makowiec o długości ponad 4 metrów.
Czytaj też:
Tradycyjne potrawy wielkanocne i ich znaczenie. Czy wiesz, skąd się wzięły?
Dobry mak – podstawa makowca
Mak, symbol bogactwa i dobrobytu, jest tradycyjnie stosowany w piekarnictwie w Europie Wschodniej. W makowcu ciasto drożdżowe jest naprzemiennie zawijane słodkim makiem, tworząc charakterystyczny czarno-biały rulon. Podstawowa receptura wymagała zmielenia maku od podstaw. W tym celu stosowało się ręczne młynki do nasion maku i ziarna. Dziś przy mieleniu maku używa się elektrycznego młynka do kawy lub po prostu korzysta z gotowej masy. Przyjęło się, że dobry i bogaty makowiec zawiera dużą ilość masy makowej i bakalie, jest polany lukrem i posypany skórką pomarańczową lub orzechami.
Wiele osób nie jest świadomych, że z maku uzyskuje się opium i morfinę. Nasiona maku są bowiem naturalnym źródłem tych substancji. Dlatego do przygotowania ciasta należy używać wyłącznie nasion specjalnych rodzajów maku, które mają bardzo niską zawartość morfiny. Z naukowego punktu widzenia zjedzenie makowca oczywiście nie powoduje to efektu „bycia na haju”, chociaż może podnieść poziom morfiny w organizmie.
Przepis na domowy makowiec
Składniki
- 3 szklanki mąki pszennej
- 180 ml mleka
- 150 g masła
- 6 żółtek
- 21 g drożdży
- 5 łyżek cukru
Masa makowa:
- 500 g maku
- 170 g cukru
- 100 g rodzynek
- 50 g orzechów włoskich
- 3 łyżki miodu
- 2 łyżeczki aromatu migdałowego
- 1 łyżeczka cynamonu
- 1 łyżka masła
- 50 g skórki pomarańczowej
- 6 białek
Lukier:
- 5 łyżek cukru pudru
- 2-3 łyżki soku z cytryny
- migdały
- orzechy
Sposób przygotowania:
1. Mleko podgrzej, aby było letnie. Drożdże wymieszaj z mąką, następnie dodaj żółtka, cukier, mleko, masło i zagnieć na ciasto. Wyrobione ciasto odstaw do wyrośnięcia na 1,5 godziny.
2. Przygotuj masę makową. W tym celu zalej mak wrzątkiem i zostawić do wystudzenia. Zmiel go dwa razy przez maszynkę. Białka ubij na sztywno. Do maku dodaj pozostałe składniki masy i wymieszaj Na koniec dodaj pianę z białek i znów wymieszaj.
4. Wyrośnięte ciasto podzielna 3 równie części. Masę makową również. Rozwałkuj kawałek ciast na prostokąt o grubości około 3 cm. Na rozwałkowane ciasto wyłóż jedną część masy makowej i zwiń w rulon. Postępujemy tak samo z pozostałymi częściami. Wyłóż wszystko na blaszkę pokrytą papierem do pieczenia. Włóż do piekarnika i wypiekaj ok. 45 minut w 180 stopniach.
5. Przygotuj lukier. Cukier puder utrzyj na gładko z sokiem z cytryny. Aby rozrzedzić lukier, możesz dodać trochę wody. Wsyp bakalie. Wystudzone makowce polej lukrem z bakaliami.
Smacznego!
Czytaj też:
Babka wielkanocna – skąd pochodzi i jak ją przygotować?