Chałwa to jeden z bardziej wartościowych słodyczy, które możemy kupić w sklepie. Aby w pełni wykorzystać jej żywieniowy potencjał, należy zwrócić uwagę na skład produktu, w którym nie powinny znajdować się zbędne dodatki (np. rafinowany olej palmowy i syrop glukozowo-fruktozowy). Chałwa wytwarzana zgodnie z tradycyjną recepturą stanowi wartościowy składnik diety, ale trzeba wiedzieć, że jest to produkt wysokokaloryczny – 100 g porcja chałwy dostarcza do organizmu około 500 kcal. Kaloryczność chałwy zwiększa się w zależności od jej składu, w którym mogą znajdować się różne dodatki np. kakao, orzechy i inne bakalie. Bardzo słodki smak chałwy sprawia, że nawet przez największych smakoszy jest spożywana w umiarkowanych ilościach. Warto dowiedzieć się, jakie wartości odżywcze ma klasyczna chałwa oraz w jaki sposób zrobić tę przekąskę w domu, zyskując pewność, że w składzie słodyczy nie będą znajdowały się zbędne dodatki.
Chałwa – skład i inne, podstawowe informacje
Chałwę kojarzymy z Grecją, jednak pochodzi ona z Indii, gdzie powstała pierwotna wersja tego smacznego i zdrowego przysmaku. W Polsce chałwa jest ogólnodostępna od połowy XX wieku, jednak wcześniej znano jej smak, bo była często przywożona np. z wakacyjnych podróży do Turcji.
Z czego zrobiona jest chałwa? Można wyróżnić wiele chałw, które różnią się rodzajem głównego składnika, czyli nasion roślin oleistych, konsystencją, a także smakiem, za który odpowiada dodatek karmelizowanego cukru, miodu i różnych aromatów (np. aromat waniliowy).
Najbardziej znane rodzaje chałwy to:
- Chałwa sezamowa – to najbardziej znana i rozpowszechniona wersja tego słodkiego przysmaku. Jest ona wytwarzana z nasion sezamu, które są prażone i mielone na pastę o nazwie tahini. Tahini jest mieszane z cukrem lub miodem, a czasem także z dodatkiem kaszy manny, dodatkiem bakalii, kakao i dodatkiem laski wanilii. Gotową masę chałwy sezamowej formuje się m.in. w bloki, a gdy zyska odpowiednią konsystencję, kroi na kawałki.
- Chałwa słonecznikowa – różni się od chałwy sezamowej głównym składnikiem, który stanowią nasiona słonecznika. Chałwa słonecznikowa jest ceniona za delikatniejszy smak.
- Chałwa turecka – uważana jest za najsłodszą spośród wszystkich chałw. Najczęściej powstaje ze zmielonych ziaren sezamu oraz karmelizowanego cukru. Chałwa turecka ma wyjątkowo kremową konsystencję.
- Chałwa grecka – powstaje m.in. z nasion roślin oleistych, bakalii oraz kaszy manny (semolina). Grecka chałwa często ma pistacjowy, arachidowy lub waniliowy aromat.
- Chałwa ukraińska – powstaje z nasion roślin oleistych, orzechów, miodu i maku.
Mniej popularne odmiany chałwy to m.in. wytwarzana z gotowanej w mleku marchwi chałwa indyjska, a także chałwa, która powstaje z prażonej mąki. W Azji ogromną popularnością cieszy się chałwa z gotowanej w mleku semoliny, która aromatyzowana jest wanilią, cynamonem i innymi przyprawami korzennymi (np. kardamonem).
Chałwa sezamowa – wartości odżywcze
Chałwa sezamowa jest źródłem cennych składników odżywczych. Dostarcza do organizmu białko, błonnik pokarmowy, wapń, żelazo, magnez, cynk, miedź, selen i witaminy z grupy B. Zawiera także duże ilości wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, głównie kwasu linolowego i oleinowego, które mają korzystny wpływ na pracę układu krążenia i układu nerwowego. Chałwa sezamowa ma średni indeks glikemiczny (IG).
Czy można jeść chałwę codziennie?
Chałwa sezamowa ma jednak także sporo kalorii – ponad 500 kcal w 100 g. Ponadto zawiera dużo cukru i nasycone kwasy tłuszczowe, które mogą być szkodliwe dla zdrowia i nie powinny być spożywane np. przez osoby chorujące na nadciśnienie i miażdżycę. Chałwę sezamową trzeba spożywać z umiarem, pamiętając, że może stanowić urozmaicenie diety, jednak nie powinna na co dzień gościć w jadłospisie.
Chałwa słonecznikowa – wartości odżywcze
Chałwa słonecznikowa jest bogata w białko, błonnik pokarmowy, witaminę E i składniki mineralne np. potas, fosfor, magnez i mangan. Zawiera także kwasy tłuszczowe omega-6 i omega-9, które są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Chałwa słonecznikowa ma średni indeks glikemiczny (IG) i podobną kaloryczność jak chałwa sezamowa – ponad 500 kcal w 100 g. Zawiera sporo cukru i nasyconych kwasów tłuszczowych, więc nie należy jej jeść zbyt często ani w dużych ilościach. Jak już zostało wspomniane, kaloryczność chałwy zmienia się w zależności od dodatków. Najniższą kaloryczność ma chałwa, w której składzie znajdują się jedynie zmielone nasiona roślin oleistych oraz miód lub karmel.
Czy chałwa jest zdrowa? Prozdrowotne właściwości chałwy
Główny składnik chałwy, czyli rośliny oleiste, mają wiele leczniczych właściwości. Naturalny miód również słynie z prozdrowotnego wpływu na organizm. Bakalie, które dodajemy to chałwy, podnoszą jej wartość odżywczą, jednak nie pozostają bez wpływu na kaloryczność słodkiej przekąski.
Chałwa jest produktem bogatym w tłuszcze roślinne, które mają korzystny wpływ na zdrowie serca i naczyń krwionośnych. Zawiera wielonienasycone i jednonienasycone kwasy tłuszczowe, które obniżają poziom złego cholesterolu i zapobiegają miażdżycy. Nasiona oleiste są także źródłem cennych składników odżywczych, do których zaliczamy białko, błonnik pokarmowy, witaminy z grupy B, witaminę E, a także cenne dla zdrowia składniki mineralne np. magnez, żelazo, cynk i selen. W chałwie znajdują się także różne fitoskładniki, które wykazują m.in. działanie przeciwzapalne.
Jaką chałwę wybrać?
Każda chałwa będzie dobrym wyborem, o ile w jej składzie nie będą znajdowały się zbędne dodatki np. syrop glukozowo-fruktozowy. Doskonałym zamiennikiem sklepowej chałwy jest domowa chałwa, którą możemy szybko przygotować z pomocą m.in. blendera.
Domowa chałwa – przepis
Najczęściej chałwa wytwarzana jest z sezamu i słonecznika i w takiej wersji możemy ją kupić w wielu sklepach na wagę oraz w mniejszych porcjach np. w formie batonów. Warto jednak przygotować chałwę samodzielnie w domu. Przepis na chałwę nie jest skomplikowany, a spędzony w kuchni czas, na pewno wynagrodzi słodki smak zdrowej chałwy bez zbędnych dodatków. Aby przygotować domową chałwę, potrzebujesz:
- 400 g białego sezamu,
- 4-5 łyżek naturalnego miodu (najlepiej płynnego),
- 2 laski wanilii lub naturalny aromat waniliowy.
Nasiona sezamu należy podprażyć na suchej patelni, uważając, aby się nie przypiekły, bo chałwa będzie miała gorzki smak. Następnie uprażony sezam studzimy i mielimy w blenderze z dodatkiem nasion wanilii lub aromatu waniliowego do momentu, aż uzyskamy gładką, zwartą masę. Na końcu wystarczy dodać miód i dokładnie wymieszać. Chałwę przekładamy do formy (np. keksówka) wyłożonej papierem do pieczenia i wstawiamy do lodówki, aby stężała.
Do gotowej masy sezamowej (opcjonalnie masy z nasion słonecznika) można dodać także inne składniki np. naturalne kakao oraz zmielone daktyle, dzięki którym możemy zmniejszyć ilość słodkiego miodu.
Czy warto jeść chałwę? Jak najbardziej tak, ale z umiarem i niezbyt często, bo jest to produkt wysokokaloryczny. W szczególności domowa chałwa jest zdrowa i wartościowa pod względem odżywczym. Mając nieco wolnego czasu, możemy z masy sezamowej przygotować także domowe praliny, które obtoczymy np. w mielonych orzechach lub migdałach.
Czytaj też:
Nigdy nie jedz tego przy cukrzycy! Te 5 produktów zagraża życiu i zdrowiuCzytaj też:
Poznaj sposób Azjatek na piękną cerę. Włącz te 3 produkty do diety