Nowotwory z wolna urastają do rangi chorób cywilizacyjnych. Pacjentów onkologicznych z roku na rok przybywa. Składa się na to wiele różnych czynników, między innymi przewlekły stres, szybkie tempo życia czy dieta obfitująca w wysokoprzetworzone jedzenie. Nasz codzienny jadłospis może być jednak też swoistą tarczą chroniącą przed rakiem. Niektóre witaminy i składniki odżywcze mają realny wpływ na to, jak organizm radzi sobie z patologicznymi komórkami. Na jeden z takich związków zwrócił uwagę dietetyk dr Bartek Kulczyński. Statystyki wskazują – jak zaznacza specjalista – że ponad 90 procent Polaków cierpi na jego niedobór. Sprawdź, czy ciebie też to dotyczy.
Jaka witamina może chronić przed rakiem?
Niezwykle ważną rolę w profilaktyce chorób nowotworowych odgrywają foliany (witamina B9) i kwas foliowy. Przeprowadzone badania dowodzą, że ich regularne spożywanie może zmniejszyć ryzyko rozwoju wielu rodzajów raka. Związki te mogą bowiem stabilizować DNA, czyli materiał genetyczny i wspierać proces naprawy uszkodzeń komórkowych, zanim przekształcą się one w groźne mutacje.
Foliany mają również pewną zdolność włączania i wyłączania genów, które decydują o tym, czy dana komórka w naszym ciele zachowa się prawidłowo, czy zacznie wymykać się spod kontroli. Jest to właśnie jeden z kluczowych elementów naturalnej ochrony antynowotworowej organizmu – wyjaśnia dr Bartek Kulczyński w opublikowanym nagraniu.
Przeprowadzone badania wykazały, że spożywanie witaminy B9 wiąże się z mniejszym ryzykiem rozwoju raka jelita grubego (o 14 procent), trzustki (o 18 procent) czy przełyku (aż o 41 procent). Dobroczynne działanie folianów nie ogranicza się jednak wyłącznie do ochrony układu pokarmowego. Dla przykładu – jak zaznacza ekspert – najnowsza praca naukowa z 2025 roku pokazała, że kobiety, które mają wysoki poziom folianów we krwi, rzadziej chorują na raka szyjki macicy. Ryzyko wystąpienia nowotworu jest w tej grupie znacznie mniejsze (spadek aż o 47 procent).
Jednocześnie chcę podkreślić, że mowa cały czas o działaniu przeciwnowotworowym w kontekście zapobiegania, a nie leczenia. Trzeba bowiem wiedzieć, że dostarczanie bardzo wysokich dawek witaminy B9 – takich, które jesteśmy w stanie osiągnąć głównie za sprawą sięgania po preparaty – może przynieść efekt odwrotny od zamierzonego. Megadawki witaminy B9 mogą paradoksalnie sprzyjać wzrostowi komórek nowotworowych, jeśli nowotwór już się rozwija – ostrzega dietetyk.
Jak włączyć witaminę B9 do diety?
Osoby dorosłe powinny spożywać około 400 mikrogramów witaminy B9 na dobę. Wyjątkiem są kobiety w ciąży. W ich przypadku zalecana dzienna dawka jest nieco większa i wynosi około 600 mcg. Najlepiej spożywać foliany wraz z dietą. Najlepszym źródłem tych związków są zielone warzywa.
- szparagi – 223,5 mcg,
- szpinak – około 194 mcg,
- jarmuż – około 141 mcg,
- kapusta włoska – około 80 mcg,
- brokuły – około 63 mcg.
Wszystkie podane wyżej wartości odnoszą się do stugramowych porcji. Foliany znajdziemy również w niektórych roślinach strączkowych – zwłaszcza w soczewicy, ciecierzycy i białej fasoli – a także w burakach, kalafiorze, pomarańczach, kiwi, bananach i awokado. Warto jednak pamiętać, że foliany są wyjątkowo wrażliwe na wysokie temperatury. Gotowane warzywa tracą nawet 60 procent tych cennych związków. „Dlatego tam, gdzie to oczywiście możliwe, najlepiej spożywać taki produkt na surowo” – radzi dr Bartek Kulczyński.
Czytaj też:
Ten kefir z Biedronki wspiera odchudzanie i odporność. Dietetyczka: to prawdziwy diamencikCzytaj też:
Zawsze pij kawę o tej porze dnia. Naukowcy potwierdzają: wtedy najlepiej działa na serce