Nasz układ odpornościowy nieustannie pracuje na wysokich obrotach. Nasze codzienne nawyki mogą go wzmacniać lub osłabiać. Wiedząc o tym, możemy świadomie wpływać na jego funkcjonowanie. Nie jest to jednak tak proste, jak mogłoby się wydawać.
Układ odpornościowy jest właśnie tym – układem, a nie pojedynczym bytem. Aby dobrze funkcjonować, wymaga równowagi i harmonii.
Dieta jest jednym z kluczowych elementów, na który mamy wpływ. Powinniśmy przede wszystkim skupić się na swojej diecie – by obfitowała w świeże warzywa i owoce, chude białko, zdrowe tłuszcze i węglowodany złożone. A jeśli podejrzewamy, że zmagamy się z pewnymi niedoborami, możemy sięgnąć po suplementy diety. Nie można też zapomnieć o aktywności fizycznej, odpowiedniej ilości snu, unikaniu stresu czy o hartowaniu organizmu.
Układ odpornościowy a styl życia
Pierwszą linią obrony jest wybór zdrowego stylu życia. Postępowanie zgodnie z ogólnymi wytycznymi dotyczącymi zdrowia jest najlepszym krokiem, który możesz zrobić, aby naturalnie utrzymać silny i zdrowy układ odpornościowy.
Strategie te mogą obejmować:
- wybór diety bogatej w owoce i warzywa,
- regularną aktywność fizyczną,
- utrzymanie zdrowej wagi,
- rzucenie palenia,
- picie alkoholu tylko z umiarem,
- zapewnianie sobie wystarczającej ilości snu,
- unikanie infekcji poprzez regularne mycie rąk,
- redukcję stresu.
Spożywanie zbilansowanej diety i zalecanych ilości składników odżywczych pomoże utrzymać prawidłową funkcję immunologiczną. Witaminy A, C i D oraz minerały – w tym cynk – odgrywają rolę w funkcjonowaniu układu odpornościowego. Jeśli stosujesz zbilansowaną dietę, nie będziesz musiał przyjmować suplementów z tymi witaminami i minerałami. Populacje niedożywione są bardziej podatne na infekcje, a istnieją dowody na to, że niedobory niektórych mikroskładników odżywczych zmieniają odpowiedzi immunologiczne.
Niedobory, których nam nie brakuje
Mała ilość słońca może wywoływać niedobór witaminy D, gdyż pozyskuje się ją głównie poprzez skórę, czyli podczas ekspozycji na promienie. W zwykłych warunkach stwierdza się, że niedobory witaminy D dotyczą już co drugiej osoby na świecie. Niedobór witaminy D powoduje między innymi osteoporozę i krzywicę, a także zwiększa ryzyko chorób układu krążenia, nowotworów, cukrzycy itp.
Innym dobrym przykładem będzie witamina K. Jest związana ze spożywaniem świeżych warzyw, dlatego u wielu osób stosujących tzw. dietę zachodnią może wystąpić jej niedobór. Niewystarczająca podaż witaminy K może powodować słabą krzepliwość krwi oraz biegunkę, a także zwiększać ryzyko wystąpienia nowotworów oraz zapalenia jelit. Aby dostarczyć witaminę K do organizmu, należy spożywać zielone warzywa, w tym brokuły, boćwinę, natkę pietruszki, szpinak, brukselkę i sałatę. Znaleźć ją można także w orzechach oraz olejach roślinnych.
Jednym z częstszych schorzeń jest anemia, wynikająca z niedoboru żelaza. Dwa główne objawy niedokrwistości w wyniku niedoboru żelaza to blada skóra oraz zmęczenie. To dwa sygnały ostrzegawcze, które powinny skłonić nas do wykonania morfologii. Niedokrwistość z niedoboru żelaza jest najczęstszym rodzajem anemii i występuje, gdy organizm nie ma wystarczającej ilości żelaza mineralnego. Nasz organizm potrzebuje żelaza, by mógł wyprodukować hemoglobinę i transportować tlen.
Na niedobór żelaza szczególnie narażone są:
-
kobiety w ciąży ze względu na zwiększone zapotrzebowanie na żelazo do dostarczania krwi dziecku, zapewniając płodowi niezbędny tlen,
-
małe dzieci, szczególnie w okresach intensywnego wzrostu,
-
niemowlęta karmione piersią, w sytuacji gdy mleko matki zawiera za mało żelaza,
-
osoby niedożywione,
-
osoby otyłe,
-
osoby przyjmujące leki, które hamują wchłanianie żelaza,
-
osoby po przebytej operacji lub po krwotoku,
- kobiety zmagające się z obfitymi miesiączkami.
Czytaj też:
Żelazo – podstawa odporności
Niebezpieczne niedobory u seniorów
Z wiekiem nasza zdolność odpowiedzi immunologicznej zmniejsza się, co z kolei przyczynia się do większej liczby infekcji i raka. Forma niedożywienia, która jest zaskakująco powszechna nawet w zamożnych krajach, znana jest jako „niedożywienie mikroelementami”. Niedożywienie mikroskładnikami odżywczymi, w którym dana osoba ma niedobór niektórych niezbędnych witamin i śladowych minerałów, które są otrzymywane z diety lub ją uzupełniane, może wystąpić u osób starszych.
Osoby w podeszłym wieku są szczególnie narażone na niedobory składników odżywczych. Brak apetytu, choroby neurodegeneracyjne, różne kombinacje leków, zaburzenia wchłaniania, problemy z gryzieniem czy przełykaniem – wszystkie te czynniki mogą powodować niedożywienie. Dlatego też w przypadku seniorów sprawdzi się tzw. żywność specjalnego przeznaczenia medycznego. Są to skrupulatnie zbilansowane napoje, bogate w składniki odżywcze. Dzięki zwiększonej kaloryczności zapobiegają też utracie masy ciała. Po żywność specjalnego przeznaczenia medycznego mogą sięgać także osoby w każdym wieku, mające problemy z odżywianiem.
Budowanie odporności – dodatkowe rady
Co jeszcze możesz zrobić, by wzmocnić swój układ odpornościowy?
-
Prześpij się! Nieodpowiedni lub złej jakości sen jest związany z większą podatnością na choroby. Odpowiedni odpoczynek może wzmocnić twoją naturalną odporność. Ponadto warto więcej spać, gdy jesteś chory, aby twój układ odpornościowy mógł lepiej zwalczyć chorobę.
-
Sięgnij po ryby i awokado. Zdrowe tłuszcze, takie jak oliwa z oliwek i kwasy omega-3, są wysoce przeciwzapalne. Ponieważ przewlekłe stany zapalne mogą tłumić układ odpornościowy, tłuszcze te mogą naturalnie zwalczać choroby.
-
Zadbaj o swoje jelita. Zdrowie jelit i odporność są ze sobą ściśle powiązane. Sfermentowana żywność i probiotyki mogą wzmocnić układ odpornościowy, pomagając mu w identyfikacji i zwalczaniu szkodliwych patogenów.
-
Przestań słodzić. Dodane cukry w znacznym stopniu przyczyniają się do otyłości, cukrzycy typu 2 i chorób serca, które mogą tłumić układ odpornościowy. Zmniejszenie spożycia cukru może zmniejszyć stan zapalny i ryzyko wystąpienia tych stanów.
-
Zacznij się ruszać. Umiarkowane ćwiczenia mogą zmniejszyć stan zapalny i promować zdrowy obrót komórkami odpornościowymi. Jogging, jazda na rowerze, spacery, pływanie i turystyka to świetne opcje.
-
Zapanuj nad nerwami. Obniżenie poziomu stresu poprzez medytację, jogę, ćwiczenia i inne praktyki mogą pomóc w utrzymaniu prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego.
Czytaj też:
Pokonaj wysoki cholesterol w naturalny sposób! Włącz do swojej diety ten składnik