W masowej produkcji żywności dodatek cukier stał się niemalże normą. Jednak poza działaniem na kubki smakowe i dodatkiem niepotrzebnych kalorii ma on głęboki biologiczny wpływ na mózg. Większość z nas wie, jak ciężko go ograniczyć.
Odstawienie cukru nie jest łatwe dla mózgu
Chociaż idea „uzależnienia od cukru” jest nadal dość kontrowersyjna, badania na szczurach pokazują, że cukier może wywoływać lęk przed odstawieniem – podobnie jak inne substancje uzależniające. Inne badania na zwierzętach wykazały, że skutki uzależnienia od cukru, odstawienia i nawrotu do spożycia są podobne jak w przypadku narkotyków. Ścieżki nagrody w ludzkim mózgu pozostały niezmienione przez ewolucję – i prawdopodobnie różne organizmy są pod tym względem do siebie podobne. Oznacza to, że biologiczne skutki odstawienia cukru obserwowane u zwierząt mogą w pewnym stopniu wystąpić również u ludzi.
Jak cukier działa na mózg?
Słodki smak w ustach prowadzi do uwolnienia w mózgu substancji chemicznej zwanej dopaminą. To neuroprzekaźnik, który uwalnia się przy niektórych bodźcach, wywołując reakcję „nagrody”. Ponieważ jest to przyjemne, dążymy do powtarzania zachowań, które spowodowały uwolnienie dopaminy. Mózg skłania nas do sięgania po słodycz, nawet nie z samej chęci poczucia jego smaku, ale doświadczenia tego przyjemnego uczucia. Mówi się, że intensywna słodycz przewyższa nawet kokainę pod względem wyzwalanej przez nią „nagrody”.
Nie jest zaskoczeniem więc, że odczuwamy negatywne skutki przy ograniczaniu cukru. To właśnie na tym wczesnym etapie „odstawienia” badani zgłaszają objawy psychiczne i fizyczne – w tym depresję, lęk, mgłę mózgową i łaknienie, a także bóle głowy, zmęczenie i zawroty głowy. Rezygnacja z cukru może być nieprzyjemna, co utrudnia niektórym przestrzeganie zmiany diety.
Zmniejszenie spożycia cukru ma wyraźne korzyści zdrowotne: znacznie ogranicza kalorii, pomaga w utracie wagi i zachowaniu zdrowia zębów. Nasz mózg uwalnia się z błędnego koła spożywania cukru dla samych przyjemnych odczuć. Zazwyczaj jednak chęć na cukier znika po ok. 3 tygodniach. Z tego powodu warto spróbować i zmienić swoje nawyki żywieniowe na dobre.
Czytaj też:
Te owoce mają najwięcej cukru. Uważaj na ich nadmierne spożycie