Zgodnie z przeglądem badań z 2018 r. pragnienie słodyczy jest w dzisiejszym świecie niezwykle powszechne. To może być dobry moment, aby przyjrzeć się bliżej temu, dlaczego mamy ochotę na słodycze i co możemy z tym zrobić.
Co powoduje apetyt na cukier?
Ludzie chcą spożywać cukier z wielu powodów – fizjologicznych i psychologicznych. Jeśli więc zastanawiasz się, dlaczego tak jest, oto kilka możliwych przyczyn do rozważenia.
Warunkowanie
To, co jesz – wraz z tym, kiedy, dlaczego i ile jesz – może przekształcić się w wzorce zachowań.
W innym przeglądzie badań z 2018 r. naukowcy stwierdzili, że to, czego pragniesz, jest wynikiem warunkowania klasycznego: zachowań, które przyjąłeś z czasem, ponieważ są satysfakcjonujące. Krótko mówiąc, możesz mieć ochotę na cukier, ponieważ twój umysł i ciało zostały tak wyszkolone.
Intensywne pragnienie może być odczuwane jako przymus lub uzależnienie. W przeglądzie badań z 2016 r., naukowcy odkryli, że przetworzona żywność – zwłaszcza ta zawierająca dodatek cukru – może powodować pewne nawyki u ludzi oraz u szczurów laboratoryjnych.
Cukier i zachowania uzależniające
Czy słodkie pokarmy kształtują nawyk w taki sam sposób, jak narkotyki? Nauka nie jest w tym do końca jasna.
Niemniej jednak słodka przetworzona żywność może wyzwalać uwalnianie „poprawiającej samopoczucie” neurochemicznej dopaminy w ośrodku nagrody w mózgu. Więcej dopaminy może oznaczać więcej zachcianek.
Sztuczne słodziki
Możliwe, że sztuczne słodziki, które mają znacznie słodszy smak niż cukier, mogą z czasem zmienić ludzkie preferencje smakowe.
Niektórzy badacze uważają, że kiedy ludzie przyzwyczają się do nadmiernie słodzonego smaku sztucznych słodzików, ich pragnienie słodszych potraw może wzrosnąć.
W jednym małym badaniu z 2015 r. badacze prześledzili chęć na słodycze w grupie 20 osób, które zrezygnowały ze wszystkich słodzików, zarówno kalorycznych, jak i bezkalorycznych.
Po 2 tygodniach 86,6 procent z nich stwierdziło, że nie ma już ochoty na cukier. To skłoniło naukowców do stwierdzenia, że lekarze powinni zalecić swoim pacjentom udział w wyzwaniu zdrowotnym bez słodzika przez 2 tygodnie.
Napięcie
Twoje ciało reaguje na stres, wydzielając hormony, które są również związane z apetytem na jedzenie. W badaniu z 2019 r. na przykład hormon stresu kortyzol był powiązany z chęcią jedzenia słodkich pokarmów.
Przegląd badań z 2016 roku wykazał, że hormon grelina, który kontroluje apetyt, był uwalniany, gdy ludzie byli zestresowani.
A jeśli jesteś narażony na stres przez długi czas, badanie z 2015 r. pokazało, że będziesz podatny na zwiększony apetyt na smaczne potrawy zawierające dodatek cukrów i tłuszczów.
Sen
Związek między tym, co jesz, a tym, jak śpisz, jest złożony. W badaniu z 2013 r. wykazano, że ludzie, którzy nie wysypiają się, mają skłonność do spożywania jedzenia, które jest słodkie, słone i skrobiowe. Może tak być, ponieważ chcieliby zwiększyć swój poziom energii.
Przegląd badań z 2017 roku wykazał, że słodkie pokarmy mogą wpływać na jakość snu.
Zachcianki menstruacyjne
Istnieje bardzo powszechne przekonanie, że chęć na czekoladę i miesiączka są ze sobą powiązane.
Według przeglądu badań z 2013 roku ludzie pragną czekolady z powodu uwalniania endorfin, które są substancjami chemicznymi w mózgu, które poprawiają samopoczucie i regulują nastrój.
Czy łaknienie cukru jest podyktowane genetycznie?
Badania laboratoryjne na myszach wskazują, że głód żywności bogatej w cukier i tłuszcz może mieć powiązania genetyczne.
Naukowcy odkryli, że gen Prkar2a, który jest wyrażany w części mózgu myszy, która kontroluje lęk, może również odgrywać rolę w pragnieniu słodkich, tłustych potraw.
Myszy bez genu Prkar2a spożywają mniej cukru i biegają więcej niż myszy z genem głodu cukru. Potrzebne są dalsze badania, aby zrozumieć, czy istnieje genetyczny związek z głodem u ludzi.
Czy możesz zmienić swoje pragnienia?
Krótka odpowiedź brzmi: tak. Badania pokazują, że nawet gdy zachcianki są intensywne, opieranie się im może ostatecznie doprowadzić do ogólnego zmniejszenia głodu.
W badaniu z 2016 r. przeprowadzonym na 2932 osobach, które aktywnie uczestniczyły w programie kontroli wagi, ujawniło, że ponad połowa z nich (55%) odczuwała z czasem mniej intensywne i rzadsze zachcianki.
Starsze badanie z 2005 roku wykazało, że ograniczanie jedzenia w rzeczywistości prowadziło do większej liczby zachcianek, a nie mniej.
Przegląd badań z 2020 r. wskazał, że jeśli zmniejszysz liczbę spożywanych kalorii zamiast całkowicie wyeliminować niektóre pokarmy, apetyt zwykle spada.
Jak radzić sobie z zachciankami?
Same zachcianki niekoniecznie są szkodliwe dla zdrowia, to sposób, w jaki reagujesz na zachcianki, może stać się problematyczny. Oto kilka opcji radzenia sobie z zachciankami, gdy się pojawią:
Poddaj się!
Zjedzenie kawałka czekolady lub kawałka ciasta w twoje urodziny prawdopodobnie nie zaszkodzi twojemu zdrowiu. Od czasu do czasu delektowanie się czymś smacznym może być dobre dla zdrowia psychicznego.
Według National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases eksperci w dziedzinie zdrowia twierdzą, że okazjonalnie jedzone słodycze są w porządku – ale nie codziennie.
Spójrz na etykietę
Czasami kontrola rzeczywistości może ograniczyć twój głód. Jeśli masz ochotę na coś, co ma etykietę na opakowaniu, przyjrzyj się uważnie zawartości odżywczej, aby móc dokonać świadomego wyboru, co do jedzenia.
Wybierz się na szybki spacer
Badanie z 2015 r. pokazało, że krótki 15-minutowy spacer może zmniejszyć apetyt. Jako bonus, spacer i tak może cię pobudzić bardziej niż ciastko.
Zamiast tego zdecyduj się na drzemkę
Jeśli jesteś jednym z milionów ludzi, którzy są chronicznie pozbawieni snu, drzemka może zrobić więcej, aby podnieść poziom energii, niż coś słodkiego.
Znajdź zamienniki
Jeśli chcesz odrobiny słodyczy bez przeciążenia glikemią, możesz wybrać zdrowsze alternatywy, takie jak świeży owoc, gorzka czekolada.
A jeśli czujesz się głodny, posiłek zawierający białko może być tym, czego potrzebujesz.
Kiedy rozmawiać z profesjonalistą?
Jeśli głód cukru powoduje zbyt wysoki poziom codziennego stresu lub jeśli obawiasz się, że możesz jeść za dużo cukru, może to być dobra okazja, aby porozmawiać z terapeutą, lekarzem lub dietetykiem. Mogą oni udzielić spersonalizowanych wskazówek dotyczących radzenia sobie z zachciankami.
Czytaj też:
Jak zrobić niskokaloryczne żelki w domowym zaciszu? Trenerka fitness podzieliła się swoim pomysłemCzytaj też:
Chcesz skutecznie i bez bólu ograniczyć jedzenie słodyczy? Wypróbuj te sposoby!Czytaj też:
Pół roku na diecie niskowęglowodanowej wiąże się z remisją cukrzycy typu 2